FUNDUSZE UNIJNE DLA SEKTORA ZDROWIA

Środki na dofinansowania i granty pochodzące z funduszy UE są wydatkowane zgodnie z programami. Program, to dokument, w którym prawodawca unijny określa m.in. jak duże środki, na jakie cele i kiedy planuje wydać. W programach takie informacje są podane na pewnym poziomie ogólności. Konkretne warunki uzyskania dofinansowania, takie jak to, gdzie i kiedy złożyć wniosek i co powinien zawierać, określają instytucje zarządzające funduszami w konkursach. Konkursy na otrzymanie dofinansowania są nieco podobne do zamówień publicznych, choć stosuje się do nich zupełnie odmienne przepisy prawa. Środki, które mogą być przeznaczone na dofinansowanie, są ograniczone, a liczba chętnych często przekracza ich wysokość. Aby wybrać najlepsze projekty, które otrzymają środki, konieczne są obiektywne i bezstronne konkursy. Więcej informacji na temat zarządzania środkami pochodzącymi z funduszy unijnych oraz przygotowywaniem wniosku o dofinansowanie można znaleźć we wcześniejszym artykule zamieszczonym na blogu.

W obecnych ramach finansowych powołano trzy programy, nazywanych funduszami, z których można uzyskać środki na dofinansowanie na projekty w sektorze zdrowotnym. Oprócz nich istnieje szesnaście regionalnych programów operacyjnych, po jednym dla każdego województwa, w których również przewidziane są środki na projekty z zakresu ochrony zdrowia.

Priorytet szósty programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko 2021-2027 (FENIKS) o nazwie "Zdrowie" przewiduje możliwość uzyskania dofinansowania przez podmioty lecznicze udzielające świadczeń zdrowotnych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej, opieki psychiatrycznej dzieci i dorosłych, oraz ambulatoryjnej opieki specjalistycznej (AOS). Środki mogą być przeznaczone przede wszystkim na infrastrukturę, sprzęt i wyposażenie nowo powstających i dotychczas istniejących podmiotów udzielających takich świadczeń. W zakresie podstawowej opieki medycznej środki z dofinansowania mogą być wykorzystane także na cyfryzację placówek i rozwój telemedycyny, oraz wsparcie modelu lecznictwa otwartego i dostosowania do świadczenia nowych funkcji zdrowotnych, takimi jak podstawowa opieka fizjoterapeutyczna, rozszerzony zakres diagnostyki, opieka koordynowana, opieka dietetyka, edukacja zdrowotna. Na wszystkie działania w ramach tego priorytetu w całym kraju przewidziano kwotę 650 000 000 euro. Wysokość dofinansowania wynosi do 100% kosztów projektu.

Priorytet czwarty programu o nazwie Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego 2021-2027 zatytułowany jest "Spójność społeczna i zdrowie", jednakże zaplanowane w jego ramach działania dotyczą zdecydowanie bardziej spójności społecznej, niż sektorowi ochrony zdrowia. Działania dotyczące zdrowia są natomiast zaplanowane w priorytecie piątym o nazwie "Innowacje społeczne". Znajdujemy w nim m.in. takie działania, jak opracowanie i realizacja specjalistycznych programów diagnozy i leczenia zaburzeń psychicznych, wparcie rówieśnicze w zakresie zdrowia psychicznego młodzieży (Peer support) oraz dostępna stomatologia dla szkół.  

W ramach programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG) nie przewiduje się konkursów szczegółowo ukierunkowanych na sektor ochrony zdrowia. Niemniej podmioty do niego należące jak najbardziej mogą ubiegać się o dofinansowanie m.in. w związku z doskonaleniem kadr naukowych i badawczych czy też tworzeniem i wdrażaniem innowacji. 

W ramach programów Fundusze Europejskie na Rozwój Cyfrowy i Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej nie przewidziano działań dedykowanych ochronie zdrowia. Trudno też ich szukać w funduszach, których celem jest rozwój rolnictwa, rybołówstwa, pomoc żywnościowa czy ochrona granic. 

W obecnej perspektywie budżetowej oferta środków na dofinansowanie sektora zdrowia jest dosyć skromna pod względem rodzajowym, przynajmniej jeśli chodzi o programy o zasięgu ogólnopolskim. Istnieją jednak inne źródła, takie jak np. wojewódzkie regionalne programy operacyjne, czy też Fundusze Norweskie, w których podmioty lecznicze mogą znaleźć możliwości dofinansowania. Środki na ochronę zdrowia, które przewidziane są w ramach funduszy unijnych, nie mają na celu finansowania "zwykłych potrzeb" podmiotów leczniczych, co powinno następować z publicznego systemu finansowania świadczeń zdrowotnych. Cele, na które można uzyskać dofinansowanie, wskazują że istotą jest podniesienie poziomu usług w obszarach, w których od lat występują istotne problemy z dostępnością świadczeń zdrowotnych, a więc opiece psychiatrycznej i stomatologii. 

Informacje o celach wydatkowania środków z funduszy UE są przydatne nie tylko w tym sensie, że umożliwiają podmiotom leczniczym rozważenie startu w konkursie. To dane istotne z biznesowego punktu widzenia, wskazują na obszary, na które wkrótce zostaną wydane setki milionów złotych. Beneficjenci dofinansowań za otrzymane środki będą inwestować w projekty branżowe, co wymaga wykonawców i pracowników, zakupów towarów i usług. Aby otrzymać środki unijne nie trzeba startować w konkursie na dofinansowanie, można zostać "beneficjentem wtórnym", który dostarcza towarów lub świadczy usługi na rzecz tych podmiotów, którym przyznano fundusze. Rozdysponowanie w konkursach znacznej ilości środków wywoła ożywienie w branży i będzie źródłem wielu nowych okazji biznesowych.