ZAŁOŻENIE SPÓŁKI PARTNERSKIEJ

Spółka stanowi szczególny rodzaj umowy wspólników, która określa zasady prowadzenia przedsiębiorstwa przez wspólników, w tym zasady gospodarowania przedmiotami majątkowymi, które każdy ze wspólników wnosi do spółki. Szczególny charakter umowy spółki polega na tym, że jej sądowa rejestracja powoduje nadanie umowie spółki podmiotowości prawnej. Oznacza to, że prawo przyjmuje pewną fikcję, że spółka posiada prawne prawa, zwłaszcza w dziedzinie majątkowej, z tych, które posiada człowiek. Spółka może posiadać oddzielny od wspólników majątek, we własnym imieniu nabywać prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywana. 

Spółka partnerska jest oparta na bezpośrednim i osobistym zaangażowaniu wspólników w prowadzenie jej działalności. Spółka jawna jest więc nie tylko "składką" przedmiotów majątkowych, należących do wspólników, które przeznaczają na wspólną działalność, ale także zobowiązaniem, że wspólnicy będą wykonywać działalność w ramach tej spółki osobiście. Na tym tle spółka partnerska wyróżnia się szczególnie. Zgodnie z art. 87§1 ustawy - Kodeks spólek handlowych, wspólnikiem spółki partnerskiej mogą być wyłącznie osoby fizyczne i to w dodatku takie, które są uprawnione do wykonywania "wolnego zawodu". Art. 88 KSH stanowi, że: partnerami w spółce mogą być osoby uprawnione do wykonywania następujących zawodów: adwokata, aptekarza, architekta, fizjoterapeuty, inżyniera budownictwa, biegłego rewidenta, brokera ubezpieczeniowego, diagnosty laboratoryjnego, doradcy podatkowego, maklera papierów wartościowych, doradcy inwestycyjnego, księgowego, lekarza, lekarza dentysty, lekarza weterynarii, notariusza, pielęgniarki, położnej, radcy prawnego, rzecznika patentowego, rzeczoznawcy majątkowego i tłumacza przysięgłego. Wspólnikiem spółki partnerskiej mogą być także przedstawiciele niektórych pozostałych zawodów, o ile jest to przewidziane w innych ustawach. Posiadanie uprawnień zawodowych przez wspólników jest weryfikowane przez sąd w ten sposób, że do wniosku o rejestrację spółki partnerskiej należy załączyć dokumenty potwierdzające uprawnienia do wykonywania wolnego zawodu przez każdego z partnerów. Zgodnie z art. 86§2 KSH, spółka parnerska może być zawiązana w celu wykonywania więcej niż jednego z wymienionych wolnych zawodów. Inne ustawy ograniczają jednak to prawo, np. adwokaci mogą prowadzić spółkę jawną wspólnie z radcami prawnymi, bo to zawody prawnicze, ale już nie z architektami czy diagnostami laboratoryjnymi, ponieważ to działalność zupełnie innego rodzaju. 

Drugą cechą charkterystyczną dla spółki partnerskiej, którą wyróżnia się od spółki jawnej, jest możliwość ustanowienia w spółce partnerskiej zarządu. Zgodnie z art. 97§1 ustawy - Kodeks spółek handlowych: Umowa spółki partnerskiej może przewidywać, że prowadzenie spraw i reprezentowanie spółki powierza się zarządowi. Kolejny paragraf stanowi, że do zarządu w spółce partnerskiej stosuje się odpowiednio przepisy art. 201–211 i art. 293–300 KSH, które dotyczą zarządu w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością. Powierzenie zarządowi reprentacji spółki parnerskiej jest fakultatywne. Domyślnym rozwiązaniem jest powierzenie reprentacji spółki parnerskiej wszystkim wspólnikom, podobnie jak w spółce jawnej. Wspólnicy mogą określić w umowie spółki, że niektórzy wspólnicy będą wyłączeni od reprezentowania spółki wobec osób trzecich. Zgodnie z art. 96§2 ustawy - Kodeks spółek handlowych, wspólnicy (partnerzy) mogą też podjąć uchwałę o pozbawieniu jednego lub większej ilości z nich prawa do reprezentacji spółki. Taka uchwała musi być podjęta większością trzech czwartych głosów w obecności co najmniej dwóch trzecich ogólnej liczby partnerów.

Rejestracja spółki partnerskiej w Krajowym Rejestrze Sądowym, powoduje oddzielenie majątku osobistego partnerów od majątku spółki, utworzonego z pieniędzy lub innych przedmiotów majątkowych, wniesionych do spółki przez wspólników tytułem wkładu do wspólnej działalności. Wspólnicy spółki partnerskiej odpowiadają za długi spółki swoim majątkiem osobistym w sposób subsydiarny i solidarny, czyli tak jak w spółce jawnej, z jednym istotnym wyjątkiem. Zgodnie z art. 95§1 ustawy - Kodeks spółek handlowych, Partner nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania spółki powstałe w związku z wykonywaniem przez pozostałych partnerów wolnego zawodu w spółce, jak również za zobowiązania spółki będące następstwem działań lub zaniechań osób zatrudnionych przez spółkę na podstawie umowy o pracę lub innego stosunku prawnego, które podlegały kierownictwu innego partnera przy świadczeniu usług związanych z przedmiotem działalności spółki. Z przepisu tego wynika, że każdy ze wspólników ponosi samodzielnie odpowiedzialność za zobowiązania wynikające z wykonywania przez niego wolnego zawodu w spółce partnerskiej, a także osób, które działały pod jego kierownictwem. Wspólnik nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania, które powstały w związku z wykonywaniem wolnego zawodu przez innych wspólników (partnerów) lub osób, które pozostawały pod kierownictwem wspólników innych, niż on sam. Przepis ten jest odzwierciedleniem specyficznego charakteru spółki parnerskiej, której wspólnicy to osoby wykonujące wolne zawody. Za przykład można podać spółkę partnerską dwóch architektów, z których jeden projektuje drogi, a drugi mosty. Architekt od dróg ponosi odpowiedzialność finansową za błędy w projektach dróg, które narysował sam, albo zespół pracowników, któremu przewodzi, zaś architekt od mostów ponosi odpowiedzialność finansową wyłącznie za zdarzenia związane z projektami mostów. 

Koniecznym jest zauważyć, że opisana zasada odpowiedzialności wspólników spółki partnerskiej, dotyczy wyłącznie zobowiązań powstłych w związku z wykonywaniem wolnego zawodu przez partnera lub osoby, którymi kieruje. W spółce partnerskiej będą pojawiać się zobowiązania, które nie mają związku z wykonywaniem wolnego zawodu, za które odpowiedzialni są wszyscy partnerzy solidarnie i subsydiarnie. Zgodnie z art. 95§2 KSH, umowa spółki partnerskiej może przewidywać, że jeden lub większa liczba wspólników będzie odpowiedzialna za zobowiązania spółki partnerskiej w taki sposób, jak za zobowiązania spółki jawnej. To znaczy, w sposób solidarny i subydiarny, bez stosowania przepisu, że wspólnicy ci będą samodzielnie odpowiedzialni za zobowiązania powstałe w związku z wykonywaniem przez nich wolnego zawodu. 

Odpowiedzialność subsydiarna polega na tym, że wspólnicy odpowiadają finansowo za długi spółki parterskiego dopiero wtedy, gdy sama spółka partnerska nie posiada wystarczającego majątku na ich spłatę. Odpowiedzialność solidarna polega na tym, że wierzyciel może żądać zapłaty pełnej od kwoty zobowiązania od samej spółki lub każdego ze wspólników samodzielnie, łącznie, lub tylko niektórych z nich, zgodnie z własnym wyborem. Jeżeli wierzyciel wyegzekwuje kwotę długu od jednej lub kilku z tych osób niesłusznie, to nie jest jego problem, tylko kwestia ewentualnych rozliczeń regresowych między wspólnikmi. Odpowiedzialność solidarna jest więc pewnym ułatwieniem dla wierzyciela, żeby nie musiał zastanawiać się, który ze wspólników ma pieniądze na spłatę długu. Może pozwać o zapłatę wszystkich wspólników, albo - jeśli woli - tych z nich, którzy zgodnie z jego informacjami, faktycznie posiadają środki na spłatę zadłużenia spółki partnerskiej. 

Umowa spółki partnerskiej powinna być zawarta w formie pisemnej - papierowego dokumentu z odręcznymi podpisami wszystkich wspólników. Jeżeli wspólnicy życzą sobie nadać zawarciu umowy spółki partnerskiej bardziej formalnego charakteru, mogą zawrzeć ją także w formie umowy z podpisem notarialnie poświadczonym, czy też w formie aktu notarialnego. Umowa spółki partnerskiej powinna zawierać: 1) określenie wolnego zawodu wykonywanego przez partnerów w ramach spółki; 2) przedmiot działalności spółki; 3) nazwiska i imiona partnerów, którzy ponoszą nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki, w przypadku przewidzianym w art. 95 § 2 KSH; 4) w przypadku gdy spółkę reprezentują tylko niektórzy partnerzy, nazwiska i imiona tych partnerów; 5) firmę i siedzibę spółki; 6) czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony. Zazwyczaj umowy spółki partnerskiej zawierają więcej elementów, niż wskazane w cytowanym fragmencie art. 91 ustawy - Kodeks spółek handlowych, określających podstawowe zasady prowadzenia przez wspólników działalności w tej formie. 

Rejestracja spółki partnerskiej może odbyć się w jednej z dwóch procedur elektronicznych: przez Portal S24 lub przez Portal Rejestrów Sądowych. Założenie spółki partnerskiej przez Portal S24 jest szybsze i nieco tańsze, ale wspólnicy muszą korzystać ze wzoru umowy spółki partnerskiej, zamieszczonej w tym portalu. Portal Rejestrów Sądowych służy do przesyłania wniosków o wpisy w rejestrach sądowych, w tym o wpis spółki partnerskiej do Krajowego Rejestru Przedsiębiorców (KRS). Do wniosku należy dodać załącznik w postaci umowy spółki partnerskiej, podpisanej przez wspólników. Umowa w formie pisemnej powinna zostać w tym celu odzwierciedlona cyfrowo (np. zeskanowana), a plik elektroniczny podpisany przez wspólników podpisem elektronicznym. Za osoby, które nie mogą złożyć podpisu elektronicznego, może to zrobić pełomocnik, działający na podstawie upoważnienia w tradycyjnej formie pisemnej. 

Rejestracja spółki jawnej w systemie S24 wiąże się z opłatą sądową w wysokości 250 zł, do których należy doliczyć 100 zł za ogłoszenie wpisu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Rejestracja spółki jawnej przez Portal Rejestrów Sądowych to opłata w wysokości 500 zł oraz dodatkowych 100 zł za ogłoszenie wpisu w MSiG.