JAKĄ SPÓŁKĘ WYBRAĆ?

Pojęcie "spółki" może być zdefiniwane z różnych punktów widzenia. Spółkę można postrzegać jako umowę kilku osób - wspólników - która stanowi o tym, że wspólnicy będą wykonywać razem działalność gospodarczą z wykorzystaniem składników majątku, które każdy z nich dostarcza. W umowie spółki wspólnicy ustalają podstawowe zasady, zgodnie z którymi będą prowadzić wspólną działalność. Umowa spółki ma tą szczególną właściwość, że po wpisaniu jej przez sąd do rejestru, spółka nabywa podmiotowość prawną. W skutek rejestracji następuje do przyjęcia pewnej fikcji prawnej polegającej na powstaniu nowego podmiotu, posiadającego uprawnienia w sferze majątkowej. Mówiąc bardziej obrazowo, powstanie spółki można porównać do powstania nowego człowieka, z tym że spółka oczywiście nie ma ciała, jest fikcją podmiotu, przyjęta przez prawo. Spółki nie posiadają też praw o zakresie porównywalnych do człowieka, które w ich przypadku ograniczają się przede wszystkim zagadnień natury majątkowej. Najbardziej istotne są te, że spółki mogą posiadać majątek, odrębny od majątku wspólników, mogą zaciągać we własnym imieniu zobowiązania i rozporządzać prawami, pozywać i być pozywane. 

Z historyczno-prawnego punktu widzenia, spółki można opisać jako modele prowadzenia przedsiębiorstw, które ukształtowały się na skutek setek lat praktyki handlowej i gospodarczej. Spółki handlowe to szablony najważniejszych zasad organizacji przedsiębiorstw kilku typów, które w pewnym zakresie można zmieniać i dostosowywać do potrzeb wspólników. Schematy te łączą osoby wspólników oraz wnoszony przez nich majątek. Spółki, w których kluczową rolę odgrywają wspólnicy, to spółki osobowe. Spółki, które są zorganizowane wokół majątku, to spółki kapitałowe. Precyzując, różnica między spółkami osobowymi a kapitałowymi tkwi przede wszystkim w tym, że ostateczna odpowiedzialność finansowa za zobowiązania spółek osobowych, na wypadek gdyby sama spółka okazała się niewypłacalna, spoczywa naprzynajmniej jednym ze wspólników. Wspólnicy spółek kapitałowych nie ponoszą ryzyka finansowego, związanego z działalnością spółki, większego niż to, że mogą utracić wkład do spółki, tj. pieniądze lub inne przedmioty majątkowe oddawane spółce przy jej zawiązywaniu. 

Największą korzyścią, związaną z prowadzenia działalności w formie spółki, jest oddzielenie majątku osobistego każdego ze wspólników, od majątku który posiada sama spółka. Jest to szczególnie istotne, ponieważ przekłada się na ryzyko finansowe, związane z prowadzeniem wspólnej działalności. Wspólnicy zazwyczaj dysponują jakimś majątkiem osobistym, przeznaczonym na ich cele prywatne, np. dom i jego wyposażenie, samochód i inne przedmioty. Podejmując się nowej działalności, która jest związana z ryzykiem finansowym, wspólnicy starają się zabezpieczyć swój majątek osobisty. Wspólnicy nie chcą ryzykować utraty swojego majątku osobistego, starą się więc go oddzielić od majątku przeznaczonego na cele działalności gospodarczej. Aby dokonać takiego oddzielenia, wspólnicy przenoszą na spółkę tę część majątku, którą przeznaczają na jej działalność. Skutki tego działania różnią się w zależności od rodzaju spółki. W przypadku spółek osobowych, rozdział odpowiedzialności finansowej wspólników i spółki opiera się na zasadzie subsydiarności i solidarności. W przypadku spółek kapitałowych, wspólnik nie ponosi ryzyka finansowego większego, niż utrata majątku wniesionego do spółki. 

O zasadzie subsydiarności w spółkach osobowych stanowi art. 31§1 ustawy - Kodeks spółek handlowych, zgodnie z którym: Wierzyciel spółki może prowadzić egzekucję z majątku wspólnika w przypadku, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna (subsydiarna odpowiedzialność wspólnika). Spłaty długów spółki osobowej należy w pierwszej kolejności domagać się od tej spółki. Jeżeli cały majątek spółki, złożony z przedmiotów majątkowych wniesionych przez wszystkich wspólników, okaże się niewystarczający na pokrycie długów spółki, wierzyciel może domagać się ich spłaty od wspólników. W zależności od spółki, za jej długi mogą być subsydiarnie odpowiedzialni wszyscy jej wspólnicy (jak w spółce jawnej) lub tylko niektórzy z nich (jak w spółce komandytowej). Ponadto, zgodnie z art. 31§2 ustawy - Kodeks spółek handlowych, Każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką (...). Oprócz zasady subsydiarności, w spółkach osobowych istotna jest także zasada solidarności, o której mowa w cytowanym przepisie. Oznacza ona, że wierzyciel nie musi się zastanawiać, kogo pozwać o zapłatę zobowiązań spółki - spółkę, czy jej wspólników - ponieważ każdy z nich jest samodzielnie zobowiązany do zapłaty całego zobowiązania. Spełnienie tego zobowiązania, zazwyczaj przez zapłatę, przez spółkę lub jednego z jej wspólników, zwalnia pozostałych wspólników z obowiązku zapłaty. Mogą natomiast dokonywać rozliczeń między sobą. Upraszczając, solidarność dłużników jest takim rodzajem długu, w którym wierzyciel, według wlasnego wyboru, może domagać się zapłaty w pełnej kwocie od wszystkch zobowiązanych osób, część lub tylko jednego z nich, pozostawiając wzajemne rozliczenia z tytułu zapłaty przez jedną lub kika osób, do samodzielnego rozstrzygnięcia między zobowiązanymi. Stanowi to pewne uproszczenie w egzekuji roszczeń majątkowych przeciwko spółkom osobowym. 

W przypadku spółek kapitałowych, rozdział majątkowy między spółką a jej wspólnikami, opiera się na zasadzie ograniczenia odpowiedzialności do wysokości wkładu wspólnika. Zgodnie z art. 151§4 ustawy - Kodeks spółek handlowych, Wspólnicy nie odpowiadają za zobowiązania spółki. W szczególności, oznacza to, że jeżeli spółka nie spłaca swoich długów, a ich wartość przewyższa cały majątek spółki, komornik sądowy, prowadzący postępowanie zmierzające do wyegzekwowania tych długów, powinien stwierdzić bezskuteczność egzekucji. W spółkach kapitałowych nie ma subsydiarnej odpowiedzialności wspólników i nie można żądać od nich spłaty długów spółki. To nie powoduje automatycznie, że długi "zostają anulowane" i spółka jest od nich wolna, choć możliwe jest, że ostatecznie wierzyciel nie będzie w stanie ich odzyskać. Komornik może ponownie wszcząć postępowanie egzekucyjne, gdy stan finansowy spółki ulegnie poprawie, bądź też statać się pociągnąć do osobistej odpowiedzialności finansowej członków organów tej spółki. Kwestie związane z odpowiedzialnością finansową są kluczowe dla zrozumienia istoty spółek kapitałowych i sensu ich działania.  Spółki kapitałowe są formą odpowiednią dla działalności związanej z podwyższonym ryzykiem. Wspólnicy nie muszą się obawiać, że mogą utracić cały swój majątek. W najgorszym przypadku, wspólnik może stracić tylko to, co sam wniósł do spółki podczas jej organizacji. 

Za korzyść, wynikającą z prowadzenia działalności w formie spółki, można postrzegać również oddzielenie oddzielenie zarządu od wspólników. Potencjalni wspólnicy mogą być zainteresowani wspólną działalnością w określonym zakresie, ale z różnych przyczyn nie mogą się w nią zaangażować osobiście lub w jakikolwiek inny sposób, niż wniesienie wkładu majątku. Stanowią więc wspólników biernych, którzy oddają część swojego majątku w zarząd innych osób, w celu jego pomnażania. Wspólnicy nie muszą być zaangażowani w działalność spółki w stopniu większym, niż podejmowanie corocznych uchwał, zatwierdzających sprawozdanie spółki z dzialalności i sprawozdanie finansowe. Wspólników biernych zazwyczaj interesuje to, aby spółka przynosiła zyski, a nie sposób w jaki je uzyskuje. Oczywiście, wspólnicy spólek kapitałowych mogą być też czynnie zaangażowani w działalność prowadzoną przez spółkę, w szczególności zajmując stanowiska w radzie nadzorczej lub zarządzie spółki. 

Możliwość dokonywania obrotu wyspecyfikowanymi częściami przedsiębiorstwa to kolejna zaleta prowadzenia go w formie spółki. Udział wspólnika w spółce, może być zostać przeniesiony na inną osobę tytułem sprzedaży, dziedziczenia lub w inny sposób. Możliwości w tym zakresie różnią się nieco, w zależności od typu spółki. W spółkach osobowych, w których kluczową rolę pełnią osoby wspólników, zbycie udziałów zależy od tego, czy taką możliwość przewidziano w umowie spółki, a także zgody na zbycie udziałów wszystkich pozostałych wspólników. To nie oznacza, że wspólnik musi uczestniczyć w spółce tak długo, aż pozostali wspólnicy nie wyrażą zgody. Każdy ze wspólników spółki osobowej może umowę spółki wypowiedzieć. Zgodnie z art. 61 ustawy - Kodeks spółek handlowych, wypowiedzenie umowy spółki powinno mieć formę pisemną i zostać złożone wspólnikom reprezentującym spółkę na sześć miesięcy przed końcem roku obrotowego. Zazwyczaj oznacza to, że oświadczenie o wypowiedzeniu umowy spółki powinno być złożone do końca maja, tak aby było skuteczne od pierwszego dnia kolejnego roku kalendarzowego. 

Obrót udziałami w spółkach kapitałowych jest łatwiejszy, niż w przypadku spółek osobowych. W spółce komandytowo-akcyjnej, prostej spółce akcyjnej oraz spółce akcyjnej udziały wspólników noszą nazwę akcji. Nie jest jednak tak, że akcje można nabyć wyłącznie na giełdzie lub przez maklera. Wręcz przeciwnie, akcje zdecydowanej większości spółek nie są dopuszczone do obrotu na rynkach regulowanych, takich jak giełda papierów wartościowych. W takich przypadkach oferta nabycia akcji kierowana jest do wybranych przez spółkę osób, potencjalnie zainteresowanych im zakupem. Wprowadzenie spółki na giełdę wymaga spełnienia wielu dodatkowych warunków, w tym uzyskania zgody Komisji Nadzoru Finansowego i wymaga poniesienia niec większych nakładów finansowych, dlatego nie wszystkie spółki się na to decydują. Przeniesienie udziałów w spółce prywatnej (nienotowanej na giełdzie), wymaga zawarcia umowy między, a następnie złożenia wniosku o zmianę w elektronicznym rejestrze akcjonariuszy, gdyż akcje wszystkich spółek mają formę elektroniczną, niezależnie od tego, czy są dopuszczone do obrotu na giełdzie. 

Prowadzenie spółki wiąże się z nieco większą ilością obowiązków prawnych, niż w przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej. Po pierwsze, spółki są zasadniczo przeznaczone dla działalności prowadzonej wspólnie, przez więcej niż jedną osobę. W przypadku spółek osobowych, jeżeli na skutek wystąpień i wyłączeń ze spółki, liczba jej wspólników spadła do jednego, spółka powinna zostać rozwiązana. Inaczej jest w spółkach kapitałowych, które mogą mieć jednego wspólnika, a ograniczenia pojawiają się, gdy wspólnik ten jednocześnie jest jedynym członkiem zarządu. Wówczas, zgodnie z art. 210§2  ustawy - Kodeks spółek handlowych, czynności prawne między wspólnikiem a spółką wymagają formy aktu notarialnego, co podnosi koszty i utrudnia prowadzenie spółki. Wyjaśniając te zagadnienie w bardziej obrazowy sposób, spółki kapitałowe są przystosowane do sytuacji, w których jedna osoba (lub więcej) przekazuje w zarząd majątek drugiej osobie (lub osobom) w celu jego pomnożenia. Wspólnikiem, wnoszącym majątek do spółki kapitałowej może być tylko jedna osoba, założeniem jest jednak, że druga spółką zarządza. Jedna lub więcej osób, które spółką kapitałową zarządzają, mogą być wspólnikami, ale nie muszą, mogą to być osoby przez wspólnika zatrudnione do zarządzania spółką, nie posiadające udziałów lub akcji. Spółka jednoosobowa powstaje wtedy, gdy jedyny wspólnik ma równocześnie wszystkie udziały (lub akcje) w tej spółce. Na takie okoliczności został przewidziany art. 210§2 KSH, który wymaga aby czynności prawne (np. zawieranie umów) między wspólnikiem jako osobą prywatną, a wspólnikiem działającym w imieniu spółki, odbywały się w formie aktu notarialnego. 

Z wyjątkiem spółki partnerskiej, wspólnikami pozostałch typów spółek mogą być zarówno osoby fizyczne, jak też osoby prawne, w tym spółki kapitałowe, oraz spółki osobowe. Przyjęcie tego typu konstrukcji prawnej, że wspólnikiem spółki kapitałowej jest inna spółka kapitałowa, daje wspólnikom tej ostatniej bardzo daleko idące zabezpieczenie przed ewentualną odpowiedzialnością finansową. 

Z praktyki Kancelarii wynika, że nasi Klienci dostrzegają korzyści płynące z prowadzenia działalności w formie spółki, ale rezygnują z tej formy ze względu na brak drugiej osoby - wspólnika, z którym mogliby prowadzić spółkę, albo też są przyzwyczajeni do prowadzenia działalności jednoosobowej i wcale nie potrzeba im kogoś inne. W takich przypadkach sugerujemy, aby drugim wspólnikiem została osoba bliska, np. rodzice lub dzieci przedsiębiorcy z bardzo nieznacznym udziałem, np. jednego czy dwóch procent. To sprawia, że w spółce formalnie jest drugi wspólnik, ale w żaden sposób nie uczestniczy w działalności spółki, a zdecydowana większość decyzji może zapadać bez niego, wyłącznie głosem wspólnika większościowego. Gdyby pojawiła się taka konieczność, prawo umożliwia przymusowy wykup udziałów wspólnika mniejszościowego, bądź jego wykluczenie ze spółki z inicjatywy wspólnika większościowego, co zabezpiecza ewentualne ryzyko związane z posiadaniem udziałów lub akcji przez osobę trzecią. 

Ponieważ spółki posiadają swój własny majątek, odrębny od majątku osobistego wspólników, konieczne jest stosowanie nieco większej ilości wymogów o charakterze formalnym i finansowym, niż w przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej, w której taki rozdział majątku nie występuje. Ani wspólnicy ani zarząd, ani też inne osoby, nie mogą dokonywać swobodnych wpłat i wypłat z rachunku spółki, w szczególności wypłacać sobie wynagrodzeń, potrącać wierzytelności lub dokonywać innych operacji majątkowych, o ile nie posiadają do tego odpowiedniego tytułu prawnego. W uproszczeniu, za każdą operacją finansową wykonywaną przez spółkę, powinien stać dokument, który ją legalizuje, w szczególności umowa, rachunek, faktura, uchwała wspólników lub inne. To wymusza konieczność podjęcia odpowiednich czynności, mających na celu zapewnienie, że wpólnicy, zarząd lub inne osoby czynnie działające w spółce, będą otrzymywały odpowiednie wynagrodzenie, w szczególności polegających na zawarciu umów lub powzięciu uchwał. 

Przepisy prawa przewidują, że wspólnicy decydują o wynagrodzeniu raz do roku. O tej części wynagrodzenia można powiedzieć, że jest należna "w zamian" za majątek, który każdy ze wspólników wniósł do spółki. W przypadku spółek osobowych, zgodnie z art. 53 KSH, wspólnik ma prawo żądać odsetek w wysokości 5% od swojego udziału kapitałowego, nawet jeśli spółka poniosła stratę. Ponadto, jak stanowi art. 52§1 KSH, wspólnik może żądać wypłaty i podziału całości zysku z końcem roku obrotowego. Ta kwota jest zależna od tego, czy spółka miała zysk w poprzednim roku obrotowym. W przypadku spółek kapitałowych, wynagrodzenie wspólników nosi nazwę dywidendy, której wypłata wspólnikom jest możliwa tylko wtedy, gdy spółka osiągnęla zysk w poprzednim roku obrotowym. Rozliczanie się raz w roku byłoby niewygodne, dlatego kwestie wypłaty wynagrodzenia są dodatkowo regulowane umowami zawieranymi przez spółkę z jej wspólnikami i innymi osobami działającymi w spółce. W szczególności, wspólnicy mogą zawrzeć ze spółką umowy o pracę, o świadczenie usług, zleccenie, lub inną, na podstawie której będą otrzymywać od spółki regularne wynagrodzenie. Podobnie zarząd, prokurenci, pracownicy i inne osoby, które nie będąc wspólnikami, działają w spółce i otrzymują za to od spółki wynagrodzenie i jest to niezależne od tego, czy osiągnęła zysk. 

Opodatkowanie spółek kapitałowych podatkiem dochodowym jest mniej korzystne, niż opodatkowanie spółek osobowych i jednoosobowych działalności gospodarczych. Spółki kapitałowe, będące osobami prawnymi, są płatnikami podatku dochodowego od osób prawnych (CIT), który jest rozliczany przed podziałem zysku przez wspólników. Oznacza to, że od dochodu ("zysku") spółki za poprzedni rok obrotowy najpierw jest pobierany jest 19%-owy podatek, a następnie to, co pozostanie jest dzielone między wspólników. Co gorsza, kwota którą otrzymują wspólnicy stanowi ich dochód, który jest ponownie opodatkowany podatkiem dochodowym od osób fizycznych lub osób prawnych, w zależności od formy wspólnika. Podatek dochodowy płaci zarówno spółka kapitałowa, jak i jej wspólnik. Spółki osobowe nie są podatnikami CIT, co oznacza, że dochód spółki jest odpodatkowany tylko raz - wtedy, gdy trafia do wspólników.

Decyzja o tym, którą ze spółek wybrać, powinna być oparta przede wszystkim o plany wspólników, co do sposobu, skali i rodzaju działalności, którą spółka będzie prowadzić. W dokonaniu wyboru pomóc może poniższa charakterystyka spółek, uwzględniająca najważniejsze informacje o działalności, dla której zostały przewidziane. 

1. SPÓŁKA CYWILNA - nie jest zaliczana do spółek handlowych, gdyż przepisy jej dotyczące znajdują się w Kodeksie cywilnym, a nie Kodeksie spółek handlowych. Spółka cywilna jest umową, której zawarcie powoduje, że wspólnicy będą dążyć do osiągnięcia określonego celu gospodarczego i w określony sposób, w szczególności przez wniesienie wkładów. Odpowiedzialność wspólników za zobowiązania (długi) spółki cywilnej ma charakter osobisty i solidarny, ale nie subsydiarny, jak w przypadku osobowych spółek handlowych. To sprawia, że spółka cywilna jest formą działalności przewidzianą na sytuacje, w których wspólnicy prowadzą działalność osobiście, a relacja między nimi jest oparta na dużym zaufaniu. 

2. SPÓŁKA JAWNA - to spółka osobowa dostosowana do prowadzenia działalności, w którą bezpośrednio i osobiście są zaangażowaniu jej wspólnicy. Rejestracja spółki jawnej powoduje oddzielenie majątku osobistego wspólników od majątku spółki. Skutki tego rozdzielenia dotyczą odrębności rachunkowej i podatkowej spółki, a także subsydiarnej odpowiedzialności wspólników za zobowiązania spółki. Odpowiedzialność subsydiarna polega na tym, że wspólnicy odpowiadają finansowo za długi spółki jawnej dopiero wtedy, gdy spółka jawna nie posiada majątku lub z innych przyczyn nie może ich spłacić. 

3. SPÓŁKA PARTNERSKA - to spółka osobowa o szczególnej specyfice. Jej wspólnikami mogą być wyłącznie osoby fizyczne, wykonujące wolne zawody, w szczególności wskazane w art. 88 KSH. Działalność prowadzona przez spółki partnerskie powinna opierać się na osobistym i bezpośrednim zaangażowaniu jej wspólników. Wspólnik nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania, które powstały w związku z wykonywaniem wolnego zawodu przez innych wspólników (partnerów) lub osób, które pozostawały pod kierownictwem wspólników innych, niż on sam. W spółce partnerskiej może być ustanowiony zarząd, działający na podobnych zasadach, co w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością. 

4. SPÓŁKA KOMANDYTOWA - to model prowadzenia przedsiębiorstwa przystosowany do sytuacji, w której jeden lub większa liczba wspólników (komandytariusze) powierza swój majątek innym wspólnikom (komplementariuszom) w celu jego pomnożenia. W spółce komandytowej występują więc dwa rodzaje wspólników: komandytariusze - wspólnicy bierni, dostarczający majątku do spółki, a także komplementariusze - wspólnicy czynni, którzy zarządzają tym majątkiem. Spółka komandytowa jest spółką osobową, choć jej konstrukcja, zakładająca powierzenie majątku innym osobom, upodabnia ją do spółek kapitałowych. Odpowiedzialność komandytariuszy za zobowiązania (długi) spółki komandytowej jest ograniczona do majątku, który zobowiązali się wnieść do spółki. Komplementariusze - wspólnicy czynni - ponoszą odpowiedzialność za zobowiązania spółki komandytowej w sposób subsydiarny (po wyczerpaniu majątku spółki) oraz osobisty (tj. także z majątku osobistego). 

5. SPÓŁKA KOMANDYTOWO-AKCYJNA - to konstrukcja prawna zbliżona do spółki komandytowej w tym zakresie, że również występują w niej wspólnicy bierni (akcjonariusze) oraz wspólnicy czynni - prowadzący przedsiębiorstwo spółki (komplementariusze). Spółkę komandytowo-akcyjną warto rozważyć w razie dużej ilości wspólników biernych, dostarczających majątku do spółki - akcjonariuszy. Akcjonariusze nie ponoszą odpowiedzialności za zobowiązania spółki komandytowo-akcyjnej, a komplementariusze ponoszą ją w sposób subsydiarny i osobisty. Akcjonariusze ryzykują tylko tym, że w razie niepowodznia działalności przedsiębiorstwa spółki, posiadane przez ich akcje stracą na wartości. Łatwą zbywalność akcji, w tym na rynkach regulowanych (giełdach), można rozumieć jako pewnego rodzaju ograniczenie tego ryzyka przez możliwość sprzedaży akcji, które - zgodnie ze spodziewaniami posiadacza - mogą w przyszłości tracić na wartości.

6. SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ - to bardzo popularny rodzaj spółki, której cechą charakterystyczną, od której bierze swą nazwę, jest ograniczenie odpowiedzialności wszystkich wspólników do wysokości wkładu (majątku) wniesionego przez nich do spółki z o.o. Wspólnicy nie ponoszą odpowiedzialności za zobowiązania spółki z o.o. ze swojego majątku osobistego. Konstrukcja sp. z o.o. przewiduje rozdzielenie wspólników i członków zarządu spółki, ale nie jest ono zupełne w takim sensie, że wspólnicy mogą (ale nie muszą) pełnić funkcji członków zarządu. Jeżeli udział wspólników w sp. z o.o. ma charakter bierny, mogą oni powołać radę nadzorczą lub komisję rewizyjną, która będzie nadzorować, czy zarząd należycie obraca ich majątkiem. Spółka z o.o. jest spółką kapitałową, co oznacza, że najważniejsze decyje podejmują wspólnicy, którzy wnieśli nawiększą część majątku, nawet jeśli liczba wspólników mniejszościowych jest wyższa. Innymi słowy, w spółkach kapitałowych znaczenie ma wysokość wniesionego majątku (kapitału), a nie liczba osób, jak w spółkach osobowych. Udziały w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością są co do zasady zbywalne, ale nie mogą być przedmiotem obrotu na rynkach regulowanych (giełdach). 

7. SPÓŁKA AKCYJNA - to spółka kapitałowa, w której występuje tylko jeden rodzaj wspólników - akcjonariusze, którzy wnoszą do niej majątek. Bieżące decyzje dotyczące prowadzenia przedsiębiorstwa przez S.A. podejmuje jej zarząd, w którym mogą zasiadać zarówno osoby posiadające, jak i nie mające akcji spółki. Akcje S.A. mogą być notowane na rynkach regulowanych (giełdach), ale nie następuje to od razu po jej rejestracji. Wymaga to wykonania licznych dodatkowych czynności, w szczególności przygotowania sformalizowanego prospektu emisyjnego i uzyskania zgód Komisji Nadzoru Finansowego. Bez nich spółka akcyjna ma charakter prywatny, co oznacza, że jej akcje mogą być oferowane konkretnym osobom indywidualnym, ale o ich sprzedaży nie można informować publicznie. Jest to pewne ograniczenie, ponieważ spółka akcyjna jest konstrukcją prawną, która zasadniczo odpowiada dużej liczbie wspólników, raczej kilkudziesięciu, kilkuset lub więcej. W przypadku kilku lub kilunastu wspólników spółka z o.o. lub prosta spółka akcyjna mogą okazać się lepszym wyborem. Wynika to z kosztów prowadzenia spółki akcyjnej, związanych m.in. z obowiązkiem ustanowienia przynajmniej trzyosobowej rady nadzorczej, czy badaniu sprawozdań przez biegłego rewidenta. Spółka akcyjna jest dobrą formą na prowadzenie przedsiebiorstwa o większej skali i wymiarach.

8. PROSTA SPÓŁKA AKCYJNA - to forma prowadzenia przedsiębiorstwa, w której zachowano najważniejsze zalety spółki akcyjnej, ograniczając jednocześnie formalności i koszty związane z jej prowadzeniem. Prosta spółka akcyjna (w skrócie P.S.A.) jest dobrą formą prowadzenia przedsiębiorstwa w sytuacji rozproszonej struktury właścicielskiej - dużej ilości akcjonariuszy, wyposażających P.S.A. w majątek.  Wydawane w zamian akcje P.S.A. nie mają wartości nominalnej, ani nie mogą być dopuszczone do obrotu giełdowego. W odróżnieniu od innych spółek kapitałowych, osobiste świadczenie pracy lub usług na rzecz P.S.A. może stanowić przedmiot wkładu akcjonariusza. W prostej spółce akcyjnej nie ma obowiązku powoływania rady nadzorczej. Tylko w przypadku P.S.A. istnieje możliwość powołania specyficznego organu pod nazwą rady dyrektorów, która pełni jednocześnie funkcje zarządu oraz rady nadzorczej. Nie jest to jednak obowiązek, a możliwość.

Spółki handlowe to modelowe rozwiązania rozwiązania prawne, wykorzystywane do prowadzenia przedsiębiorstwa przez więcej niż jedną osobę. Przepisy przewidują kilka rodzajów spółek, które zostały przeznaczone do różnego typu sytuacji gospodarczych i zamierzeń biznesowych ich wspólników. Modelowe rozwiązania prawne mogą być w pewnym zakresie modyfikowane przez wspólników, zwłaszcza na etapie podpisywania przez nich umowy spółki. Nie istnieje jednak możliwość założenia innego rodzaju spółki, niż te, które zostały uregulowane przepisami prawa. Cechą wspólną i istotą wszystkich spółek handlowych jest ich podmiotowość prawna, a więc uznanie, że w sferze majątkowej mają prawa i obowiązki podobne do obywatela, a przede wszystkim - swój własny majątek, odrębny od majątku wspólników. W ten sposób wspólnicy oddzielają swój majątek prywatny, od tego który przeznaczają na prowadzenie przedsiębiorstwa przez spółkę. Jest to bezpieczniejsze rozwiązanie, niż prowadzenie działalności gospodarczej przez osobę fizyczną, gdyż w takim przypadku wspólnicy odpowiadają całym swoim majątkiem, bez rozielenia tego, co prywatne, a co poświęcone na prowadzenie biznesu. Nie ma wątpliwości co do przydatności spółek handlowych w gospodarce, na co wskazuje ich duża popularność.