AKCYZA NA WYROBY KONOPNE

Zgodnie z ustawą o podatku akcyzowym (art. 2 ust. 1 pkt. 1 ),  nim objęte m.in. wyroby tytoniowe, susz tytoniowy, płyn do papierosów elektronicznych oraz wyroby nowatorskie, określone w załączniku nr 1 do ustawy. Susz konopny nie znajduje się na tej liście, a więc nie jest objęty akcyzą. Art. 98 ust. 8 ustawy stanowi natomiast, że produkty składające się w całości albo w części z substancji innych niż tytoń, są traktowane jako papierosy i tytoń do palenia.

Z przepisów tych wynika, że mniej istotne jest to, że susz pochodzi z konopi, a bardziej czy jest przeznaczony do palenia. Sam susz konopny nie jest obciążony akcyzą, tzn. w związku z jego nabyciem, posiadaniem bądź sprzedażą nie powstaje zobowiązanie podatkowe. Wytwarzanie z suszu konopnego  "produktów nadających się do palenia"  i obrót nimi w rozumieniu ustawy o podatku akcyzowym wiąże się z koniecznością zapłaty akcyzy. 

Produkty nadające się do palenia, to papierosy i tytoń do palenia, co oznacza, że przetwarzanie suszu cbd na produkty, które w rozumieniu ustawy o podatku akcyzowym są papierosami lub tytoniem do palenia (pomijając, że nie są z tytoniu - ważny jest rodzaj produktu, a nie suszu), spowoduje konieczność zapłaty akcyzy. Innymi słowy, akcyzę musisz zapłacić, jeśli z suszu konopnego wytwarzasz produkty, które w rozumieniu ustawy są papierosami lub tytoniem do palenia.

Papierosy to, zgodnie z art. 98 ust. 2 ustawy:

1) tytoń zrolowany nadający się do palenia w tej postaci, który nie jest cygarami ani cygaretkami w rozumieniu ust. 4;

2) tytoń zrolowany, który w drodze prostej, nieprzemysłowej obróbki jest umieszczany w tutkach z bibuły papierosowej;

3) tytoń zrolowany, który w drodze prostej, nieprzemysłowej obróbki jest owijany w bibułę papierosową.

Za tytoń do palenia uznaje się, zgodnie z art. 98 ust. 5:

1) tytoń, który został pocięty lub inaczej podzielony, skręcony lub sprasowany w postaci bloków oraz nadający się do palenia bez dalszego przetwarzania przemysłowego;

2) odpady tytoniowe będące pozostałościami liści tytoniu i produktami ubocznymi uzyskanymi podczas przetwarzania tytoniu lub produkcji wyrobów tytoniowych, oddane do sprzedaży detalicznej, niebędące papierosami, cygarami lub cygaretkami, a nadające się do palenia.

Jeśli wytwarzasz lub sprzedajesz produkty, które spełniają te kryteria, możesz zostać obciążony koniecznością zapłaty podatku akcyzowego.

Pre-rollsy CBD to produkt stanowiący susz cbd (odpady suszu bądź susz rozdrobniony) do tutek z bibuły papierosowej, sprzedawanych najczęściej pojedynczo w plastikowych lub szklanych kolbach z korkowym zamknięciem. 

Wskazuje to, że typowe pre-rollsy cbd mogą stanowić papierosy w rozumieniu ustawy o podatku akcyzowym, a więc istnieje konieczność zapłaty akcyzy w związku z ich produkcją i obrotem handlowym. Zgodnie z najnowszymi informacjami płynącymi z tynku, w ten właśnie sposób organy podatkowe traktują pre-rollsy cbd, a wielu sprzedawców wycofuje się z oferowania tego produktu, w związku z jego nieuregulowanym statusem prawnym.  

Odpowiedź na pytanie, czy susz CBD sprzedawany w saszetkach i słoiczkach podlega akcyzie jest bardziej skomplikowana i wymaga szczegółowej analizy tego czym jest susz (tytoń) do palenia w rozumieniu ustawy. Przywołany powyżej przepis art.  98 ust. 5 ustawy wymienia trzy przesłanki, których spełnienie sprawi, że produkt z suszu cbd zostanie uznany za akcyzowany wyrób do palenia:

1) “nadający się do palenia”.

2) “bez dalszego przetwarzania przemysłowego”.

3) “pocięty lub inaczej podzielony, skręcony lub sprasowany w postaci bloków”.

Aby w pełni zrozumieć, jakie znaczenie nadaje tym przesłankom ustawodawca, należy je odrębnie przeanalizować.

"Przeznaczony do palenia"

Część branży cbd uzasadnia możliwość sprzedaży suszu cbd tym, że nie jest on przeznaczony do palenia. Sprawa ta kilkakrotnie była przedmiotem orzeczeń organów podatkowych i sądów administracyjnych, które wskazują przede wszystkim, że:

1. Fakt, że producent (...) umieszcza na opakowaniach jednostkowych ostrzeżenia, że wyrób ten nie nadaje się do palenia, jest bez znaczenia w świetle powołanych przepisów ustawy (wyrok WSA w Warszawie z dn. 26.09.2013,  sygn. V SA/Wa 2604/12).

2. Bez znaczenia dla klasyfikacji akcyzowej jest wskazany przez producenta sposób czy miejsce spalania tego wyrobu (Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 8 października 2015 r., sygn. I GSK 208/14).

3. Istotą palenia jest pozyskanie dymu celem jego wciągania, wdychania, a zatem sposób pozyskania wspomnianego dymu nie jest przesądzający (Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 26 kwietnia 2016 r., sygn. V SA/Wa 3500/15).

4. Celem tej regulacji jest bowiem zapobieganie sytuacjom, kiedy dany produkt będzie stanowił substytut klasycznych wyrobów tytoniowych, a nie będzie opodatkowany w związku z tym, iż został wytworzony z wyrobów niebędących tytoniem (Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 14 marca 2018 r. III SA/Po 755/17).

W świetle powyższego orzecznictwa należy stwierdzić, że susz cbd w saszetkach i słoiczkach będzie stanowił susz do palenia. W przypadku kontroli organ pobierze próbkę suszu do badań laboratoryjnych, które wykażą że w wyniku spalania susz cbd wytwarza dym wdychany przez ludzi. Zapewnienia producenta lub dystrybutora, że susz nie jest przeznaczony do palenia nie mają znaczenia prawnego. Nie pomogą również zapewnienia, że susz przeznaczony jest do waporyzacji, gdyż produkty do waporyzacji również zostały objęte akcyzą. Dlatego uzasadnienia w tym, dlaczego konopie nie stanowią wyrobu akcyzowego, należy szukać analizując inne przesłanki ustawowe. 

“Bez dalszego przetwarzania przemysłowego”

Susz CBD będzie objęty akcyzą w przypadku, gdy nadaje się do palenia "bez dalszego przetworzenia przemysłowego". A contrario, jeśli susz wymaga przetworzenia przemysłowego, nie jest objęty akcyzą. 

Zgodnie z art. 99 ust. 1a ustawy o podatku akcyzowym, produkcją papierosów jest również ich wytwarzanie, także przez konsumenta, przy użyciu maszyny do wytwarzania papierosów. Jednocześnie ust. 1b tego przepisu stanowi, że za produkcję papierosów nie uznaje się wytwarzania papierosów przez konsumenta ręcznie domowym sposobem w gospodarstwach domowych. 

Nabywcy suszu cbd w słoiczkach i saszetkach zazwyczaj dokonują jego przetworzenia w wyroby do palenia głównie poprzez rolowanie rozdrobnionego suszu cbd (często z domieszką innego rodzaju suszu) w bibułce papierosowej. Przy rozdrabnianiu suszu cbd wykorzystuje się młynki, które mogą być rozumiane jako proste maszyny, które nie mają jednak charakteru przemysłowego. Czynności tych dokonują konsumenci w gospodarstwach domowych, przetworzenie popularnych w sprzedaży opakowań suszu nie wymaga również przemysłowych warunków przetwarzania. Są to główne kryteria, na które wskazał  Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie  w wyroku z dnia 12 marca 2014 r. (sygn. V SA/Wa 2132/13)., zgodnie z którym (...) przygotowanie produktu, nie stanowi jego przemysłowego przetwarzania albowiem za przetwarzanie takie należy uznać przetwarzanie w warunkach przemysłowych z użyciem urządzeń czy maszyn przemysłowych, a nie proste przygotowanie produktu do użycia przez jego konsumenta w warunkach domowych bez potrzeby zastosowania w zasadzie jakichkolwiek narzędzi .

Pomimo, że susz cbd w słoiczkach i saszetkach wymaga pewnego przetworzenia, nie ma ono jednak charakteru przemysłowego. Produkty te spełniają więc drugą z trzech przesłanek uznania ich za wyrób akcyzowy - susz do którego stosuje się przepisy dotyczące tytoniu do palenia.

“Pocięty lub inaczej podzielony, skręcony lub sprasowany w postaci bloków”

Ostatnia z przesłanek która prowadzi do uznania suszu cbd w saszetkach i słoiczkach za susz do którego stosuje się przepisy dotyczące do palenia jest sformułowanie, że tytoń do palenia powinien być “pocięty lub inaczej podzielony, skręcone lub sprasowane w postaci bloków”. W naszym przekonaniu, na chwilę obecną jest to jedyna przesłanka, z której można wywodzić argumenty, że susz cbd w saszetkach i słoiczkach nie jest objęty akcyzą.

Susz w saszetkach i słoiczkach ma postać kwiatostanów konopi, które nie są sprasowane w bloki, skręcone lub pocięte. Wręcz przeciwnie, dostawcy suszu cbd wysokiej jakości dbają o to, aby kwiatostany konopi nie zostały uszkodzone mechanicznie. Także przesłanka "inaczej podzielone" nie ma zastosowania, gdyż cały ten przepis dotyczy fizycznego podziału suszu (skręcaniu, prasowaniu, krojeniu), a nie jego podziału polegającego na przepakowaniu z opakowania zbiorczego do mniejszych opakowań przeznaczonych do dystrybucji. 

W procesie produkcji cbd wykorzystuje się pewne metody, które można określić mianem "cięcia" - chodzi tu przede wszystkim o oddzielanie kwiatostanów konopi od łodyg oraz ich trymowaniu, tzn. wycinaniu liści rosnących między kwiatami. Należy zwrócić jednak uwagę na art. 99a ust. 1 ustawy, który stanowi, że za susz tytoniowy uznaje się, bez względu na wilgotność, tytoń, który nie jest połączony z żywą rośliną i nie jest jeszcze wyrobem tytoniowym. Per analogiam należy uznać, że odłączanie kwiatów konopi od rośliny nie stanowi jego cięcia w rozumieniu art. 95 ust. 5 ustawy o podatku akcyzowym.

Susz cbd nie jest wyrobem akcyzowym, może jednak podlegać akcyzie jeśli jest przetwarzany w wyroby do palenia. Akcyza nie dotyczy też żywności, suplementów diety, kosmetyków oraz innych produktów konopnych, które w ogóle nie nadają się do palenia.

W skutek kontroli podatkowych branża CBD zaczyna godzić się z myślą, że pre-rollsy cbd stanowią wyrób do palenia objęty koniecznością zapłaty akcyzy. Produkt ten obecnie powoli znika z rynku i należy spodziewać się, że wkrótce pojawi się w wersji oklejonej znakami akcyzy, zapewne również w znacznie wyższej cenie. 

Niepewność prawna dotyczy suszu cbd w saszetkach oraz słoiczkach. Mając na względzie charakter tego produktu - nie ulega wątpliwości że jest przeznaczony do palenia oraz stanowi substytut produktów tytoniowych - a także uszczelnianie systemu prawa podatkowego, należy spodziewać się, że niepewność ta zostanie wkrótce wyjaśniona: na niekorzyść branży cbd. Nie ma gwarancji, że organy podatkowe, a także sądy administracyjne podzielą argument, że skoro susz w słoiczkach lub saszetkach nie jest pocięty lub inaczej podzielony, skręcony lub sprasowany w postaci bloków, nie stanowi wyrobu do palenia i nie jest objęty akcyzą. Jeśli nawet, tego typu luki w przepisach są zazwyczaj szybko uzupełniane przez ustawodawcę.