KOMFORTKA W BUDYNKACH OPIEKI ZDROWOTNEJ

Na podstawie Rozporządzenia z dnia 27 marca 2024 r. w sprawie zmiany rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, wprowadzony został przepis § 85a ust. 2, zgodnie z którym:

W budynku:

1.  przeznaczonym na potrzeby administracji publicznej o powierzchni użytkowej powyżej 2000 m2,

2. przeznaczonym na potrzeby kultury, sportu, handlu, usług lub obsługi pasażerów w transporcie kolejowym, drogowym lub lotniczym o powierzchni użytkowej powyżej 10 000 m2,

3. stacji paliw o powierzchni użytkowej powyżej 300 m2 zlokalizowanej przy autostradzie lub drodze ekspresowej,

4. przeznaczonym na potrzeby opieki zdrowotnej

– wydziela się pomieszczenie dostosowane i przeznaczone do przewijania dorosłych osób ze szczególnymi potrzebami.

Pomieszczenie dostosowane i przeznaczone do przewijania osób ze szczególnymi potrzebami popularnie określane jest mianem "komfortki". Pomieszczenie to powinno posiadać powierzchnię użytkową nie mniejszą niż 12 m2 i szerokość co najmniej 3 m, a także spełniać inne wymagania, określone w szczególności w art. 85a ust. 3 Rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Sposób zastosowania tych przepisów do budynków i lokali wykorzystywanych w celu prowadzenia działalności leczniczej budzi wątpliwości praktyczne, które artykuł ten ma na celu wyjaśnić.

Cytowany powyżej art. 85a ust. 1 Rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i usytutowanie dotyczy budynków, a niekoniecznie lokali podmiotów wykonujących działalność leczniczą, które mogą znajdować się w budynkach o innym przeznaczeniu. Zgodnie z § 14 ust. 2 Rozporządzenia w sprawie szczegółowych warunków, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą:

Dopuszcza się lokalizowanie pomieszczeń podmiotu wykonującego działalność leczniczą w budynku o innym przeznaczeniu, pod warunkiem całkowitego wyodrębnienia: 

1) pomieszczeń szpitala lub innego niż szpital zakładu leczniczego, w którym są udzielane stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne inne niż szpitalne – od pomieszczeń budynku wykorzystywanych do innych celów; 

2) ambulatorium, szpitala jednodniowego lub miejsca stacjonowania zespołów ratownictwa medycznego – od innych pomieszczeń budynku wykorzystywanych do innych celów, z wyłączeniem węzłów komunikacji pionowej i poziomej w tym budynku, wspólnych dla wszystkich użytkowników, niebędących komunikacją wewnętrzną tego zakładu leczniczego.   

Jeśli pomieszczenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą są zlokalizowane w budynku o innym przeznaczeniu, niż budynek przeznaczony na potrzeby opieki zdrowotnej, przepis art. 85a ust. 1 pkt 4 Rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i usytutowanie nie ma zastosowania, a więc nie ma obowiązku wydzielenia "komfortki", o ile nie spełniają wymogów wskazanych w pozostałych punktach tego artykułu. 

W sprawach prowadzonych przez Kancelarię pojawiają się wątpliwości związane z przeznaczeniem lokali wykorzystywanych do prowadzenia działalności leczniczej - niezależnie od tego czy w formie podmiotu leczniczego, czy też indywidualnej praktyki zawodowej. Są to przede wszystkim pisma wspólnot i spółdzielni, a także organów administracji architektoniczno-budowlanej, które prowadzą postępowanie w sprawie wydania pozwolenia na budowę lub zgłoszenia budowy. Ich podstawą są przepisy art. 71 ust. 1 pkt. 2 ustawy - Prawo budowlane, zgodnie z którym:

Przez zmianę sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części rozumie się w szczególności:  podjęcie bądź zaniechanie w obiekcie budowlanym lub jego części działalności zmieniającej warunki: bezpieczeństwa pożarowego, powodziowego, pracy, zdrowotne, higieniczno-sanitarne, ochrony środowiska bądź wielkość lub układ obciążeń.

Należy zauważyć, że przepis ten ma znaczenie ogólne - dotyczy co do zasady wszystkich obiektów budowlanych lub ich części, chyba że któreś zostały wyłączone odrębnymi przepisami. Cytowany powyżej § 14 ust. 2 Rozporządzenia w sprawie szczegółowych warunków, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą, jak sama nazwa wskazuje, jest prawem bardziej szczegółowym, dotyczy bowiem pomieszczeń podmiotu wykonującego działalność leczniczą. Prawo bardziej szczególowe ma pierwszeństwo przed prawem bardziej ogólnym. Dlatego pomieszczenia podmiotów leczniczych mogą być lokalizowane w budynkach i lokalach o innym przeznaczeniu bez konieczności zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego, o którym mowa w art. 71 ust. 1 Prawa budowlanego. 

Taka interpretacja nie budzi wątpliwości ze strony praktycznej - lokale znacznej części podmiotów wykonujących działalność leczniczą, będących klientami Kancelarii znajdują się w budynkach, które nie są przeznaczone na potrzeby opieki zdrowotnej. To budynki usługowe, czy też mieszkalne z lokalami przeznaczonymi na świadczenie usług, co jest zwyczajną sytuacją w przypadku wielu podmiotów leczniczych, a jej prawna dopuszczalność nie budzi wątpliwości. Niemniej, zauważyć należy, że szczegółowa analiza przepisów w tym zakresie ukazuje pewne niekonsekwencje w terminologii, którą posłużył się prawodawca, które bywają źródłem pewnych dodatkowych wątpiwości.

Zgodnie z art. 85a ust. 7 znowelizowanego Rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, obowiązek wydzielenia "komfortki" nie dotyczy budynków, dla których przed dniem 1 sierpnia 2024 r. została wydana decyzja o pozwoleniu na budowę albo zostało dokonane zgłoszenie budowy, do którego organ administracji architektoniczno-budowlanej nie wniósł sprzeciwu lub zostało wydane zaświadczenie o braku podstaw do wniesienia sprzeciwu (...). Oznacza to, że wydzielenie pomieszczenia dla osób dorosłych ze szczególnymi potrzebami jest wymagane zasadniczo co do nowopowstających budynków - dla których decyzja o pozwoleniu na budowę lub zgłoszenie zostały wydane po dniu 1 sierpnia 2024 r.

Pomieszczenie przeznaczone dla osób dorosłych ze szczególnymi potrzebami powinno znajować się w budynkach przeznaczonych na potrzeby opieki zdrowotnej, dla których decyzja o pozwoleniu na budowę lub zgłoszenie budowy zostały wydane po dniu 1 sierpnia 2024 r. Ten obowiązek prawny dotyczy nowobudowanych budynków i znajdujących się w nich lokali przeznaczonych na potrzeby opieki zdrowotnej. Takie budynki i lokale nie są jednak jedynymi miejscami, w których może być wykonywana działalność lecznicza. Przepisy szczegółowe pozwalają, aby pomieszczenia podmiotu leczniczego znajdowały się w budynkach o innym przeznaczeniu, pod warunkiem ich odpowiedniego wydzielenia. Prowadzenie działalności leczniczej w pomieszczeniach o innym przeznaczeniu jest prawnie dopuszczalne i nie wymaga występowania z wnioskiem o zmianę sposobu użytkowania części obiektu budowlanego.