UŁATWIENIA W UZNAWANIU KWALIFIKACJI W ZAWODACH MEDYCZNYCH

Problematykę związaną z prawem do wykonywania zawodu pielęgniarki i położnej przez cudzoziemców regulują art. 35 i 35a ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej. Stanowią one regulację podobną do omawianych powyżej zasad dotyczących lekarzy i lekarzy dentystów. Uzyskanie prawa do wykonywania zawodu przez cudzoziemca wymaga nostryfikacji uzyskanego poza UE dyplomu ukończenia szkoły pielęgniarskiej lub szkoły położnych, ewentualnie możliwe jest uzyskanie ograniczonego prawa na podstawie apostille dyplomu. Już uprzednio wprowadzone przepisy, związane z epidemią covid-19, znosiły konieczność uzyskiwania apostille (art. 35a ust. 15). Ustawa o pomocy Ukrainie rozciąga ich obowiązywanie na nowe okoliczności, tym razem związane z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. Dotyczy to także możliwości wykonywania zawodu poza zakładem leczniczym przez osoby, które uzyskały je na podstawie przepisów związanych z zapobieganiem covid-19.

Lekarze oraz pielęgniarki i położne to nie wszystkie regulowane zawody medyczne. Niestety, ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy w wersji obowiązującej na dzień sporządzenia niniejszego artykułu, nie zawiera przepisów ułatwiających dostęp do pozostałych zawodów medycznych. Takie zmiany mogą pojawić się w kolejnych nowelizacjach i w szczególności mogą dotyczyć:

• art. 13 ustawy z dnia 25 września 2015 r. o zawodzie fizjoterapeuty

• art. 7 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o diagnostyce laboratoryjnej

• art. 2g ustawy z dnia 21 grudnia 1990 r. o zawodzie lekarza weterynarii i izbach lekarsko-weterynaryjnych.

• art. 6 ustawy z dnia 10 grudnia 2020 r. o zawodzie farmaceuty

Art. 10 ust. 3 Ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym umożliwia udzielenie zgody na wykonywanie zawodu ratownika medycznego osobom, które posiadają dyplom potwierdzający uzyskanie tytułu zawodowego ratownika medycznego uzyskany w państwie trzecim, także nienależącym do UE, lub też przynajmniej trzyletnie doświadczenie zawodowe w zakresie wykonywania zawodu ratownika medycznego. Na tej podstawie obywatele Ukrainy już teraz mają możliwość wykonywania zawodu ratownika medycznego.

Na moment obecny trudno powiedzieć, czy wprowadzone ustawą o pomocy obywatelom Ukrainy ułatwienia w zakresie uznawania kwalifikacji zawodowych spełnią zakładane cele. Po pierwsze, regulacja jest fragmentaryczna, dotyczy wyłącznie lekarzy, lekarzy dentystów oraz pielęgniarek i położnych, pomijając inne zawody medyczne, spośród których wyłącznie ratownicy medyczni mogą korzystać z ułatwień w uznawaniu kwalifikacji zawodowych zdobytych na Ukrainie. Po drugie, przyznanie prawa do wykonywania zawodów medycznych na podstawie wprowadzonych ułatwień ma charakter decyzji uznaniowej. W praktyce oznacza to, że ostateczną decyzję o dopuszczeniu osób z Ukrainy do wykonywania zawodu będą podejmować organy samorządów zawodowych, a więc to od nich zależeć będzie jak wiele osób skorzysta z wprowadzonych przez ustawodawcę uprawnień. Po trzecie, przepisy dotyczące uprawnień do wykonywania zawodów medycznych znajdują się w licznych aktach prawnych, były wielokrotnie zmieniane, w tym poprzez liczne, mało czytelne odesłania. Jakość tych przepisów jest niska w tym sensie, że ich adresaci, zwłaszcza osoby pochodzące z zagranicy, nie władające bardzo dobrze językiem polskim, w tym językiem prawniczym, będą z pewnością miały znaczne kłopoty ze zrozumieniem ich treści. Dzieje się tak również dlatego, że przepisy dot. kwalifikacji w zawodach medycznych ulegają dosyć intensywnym zmianom. M.in. na pierwszy kwartał 2022 r. zaplanowano przyjęcie projektu ustawy o niektórych zawodach medycznych, który mógłby ujednolicać zasady uzyskiwania uprawnień zawodowych. Niestety, z przedstawionych założeń wynika, że będzie prowadził raczej w kierunku zamykania kolejnych zawodów medycznych, co może utrudnić dostęp do rynku pracy jeszcze większej grupie osób.